आमै (हजुरआमा) स्व.भद्रमायाको सम्झनामा

आमा स्वर्गे जव हुनु भयो चार छोरी म छोरा—

पायौँ धोको विधि विसमभो हामी जम्मै टुहूरा ।

नाता गोता रुदन घरमा को—को होलो भयो रे ।

त्यो बेलाको विवरण अरु के गँरु आज मैले ? ।।१।।

मेरा जम्मै अलिक अघिका जन्मिएका दिदी हुन् ।

भोको नाङ्गो सहज सजिलो बात जम्मै त बुझ्छन् ।

मै मात्रै हुँ अबुझ दुधको बालको भो विहाल ।

दूधे बालो असक यसको गर्छ को देखभाल ? ।।२।।

आमा स्वर्गे जब हुनु भयो दूधमूखे म नानी ।

सारै गाहृो कठिन घरको काम यो जानिजानी ।।

कस्ले लेला सुखसयल दी गोदमा स्नेह भानी ?

कस्को चुस्ला मधुर स्तन त्यो माईको स्तन्य ठानी ? ।।३।।

दुदे बालो अव त कसले गोदमा लिन्छ होला ?

खोज्दै आमा दिनभर बरा ! पर्खदै रुन्छ होला ।।

चोखो चोखो मधुर यसले स्तन्य पाउन्न होला ।।

आमा उस्की अब त कहिल्यै फर्कि आउन्न होला ।।४।।

यस्तै तर्क वितर्क चल्छ घरमा सन्दर्भ यै वालको ।

जन्मेको छ सुपुत्र एक विचरो पौडेलका वंश को ।।

“हाम्रै यो कुलदीपको कसरि हो गर्दै म संरक्षण ।

हुर्काइकन छाडुंला” हजुरआमा भन्छिन् बढाई मन ।।५।।

आमा छैन अवोध बालं टुहूरो भन्दै अघाडी बडी ।

आमैले शिशु काखमा लिनुभयो साहृै हिफाजत् गरी ।।

पांए सो दिन देखि धेर ममता माया अनौठो मिठो ।

छाँयाँझै म हजूरमा सँग रहें, आमा त्यसै विर्सियो ।।६।।

आमैका सँग मात्र बस्नु दिनमा सुत्नै पनी रातमा ।

मीठो भोज खिलाई भोज दिनु भो राखी सधैं साथमा ।।

कैले सञ्च—विसन्च के छ शिशुमा चिन्ता सधैं यो लियौ ।

कस्तो यो ममता विचित्र बुझहै ! माया अनौठो दियौ ।।७।।

माया धेर विभोर भै सयनमा छाती टँसाईकन ।

दिन्थ्यौँ चुस्न मलाई छल्न कहिले तिम्रा गलेका स्तन ।।

कैले सुत्न म दिन्नथें सयनमा ‘सू’ गर्दथें स्वप्नमा ।

आमै ! दुःख दिँए कति हजुरमा लज्जा भयो भन्नमा ।।८।।

हुर्कायौँ दुखले मलाई जननी ! सार्थक बन्यो जीवनी ।

तिम्रो यो अनमोल मातृ—ममता पर्याप्त पाएं पनी ।।

तिम्रै आशिष पाई सन्तति बडयो छन् पाँच छोरा अब ।

तीनै छन् तनया पराइ घरमा आनन्दमा छन् सव ।।९।।

जाडो गर्मी सम—विसमका रात दिन् भै चनाखो ।

भोको नाङ्गो सुखदुख सवै राखदै ख्याल मेरो ।।

हुर्कायौ है सुख सयलको काख संझेर मीठो ।

आमै ! ऐले गदगद हँुदै भावनामा रमेको ।।१०।।

लेखें केही हरफ जननी भावना—भेल आयो ।

भुल्नै गाहृो अमिट मनमा प्रेमले मोह लायो ।।

स्वप्ना आयो अनि त उठदा संझनाले सतायो ।

तिम्रो राम्रो चहकरुपको दिव्यता त्यो हरायो ।।११।।

आमै ! सम्झे विगत दिन ती भावना उर्ली आयो ।

माया तिम्रो सरस यसको यादले मोह लायो ।।

खोल्नै गाहृो सरल मनको वोलिमा भाव यस्को ।

भुल्नै गाहृो तनय जननी साथ संस्कार हो यो ।।१२।।

आमै ! तिम्रो श्रुतिमधुरको भद्रमाया सुनाम ।

राखी श्रद्धा हृदयपटमा गर्छ यो है प्रणाम ।।

तिम्रो आर्शीर्वचन जननी ! पाउँदा आज हामी ।

बाँचेकै छौँ तनय—तनया मत्र्यमा मोज मानी ।।१३।।

उही तपाईको प्यारो नातिः

 विष्णुभक्त आत्रेय

मेचीनगर— ८,झापा